Afscheid

Volle Rugzak

Met de herinneringen van de eerste keer als toerist naar Jeruzalem ging ik opgewonden naar Israël!
Wat gaan wij als baanbrekers met Freek als begeleiding allemaal mee maken!
In ieder geval mensen uit het land ontmoeten, leuk!
Werken met mijn favoriete doelgroep gehandicapten.
Tja, vol gas gingen wij er tegen aan, de ene geschiedenis van Jeruzalem was nog niet gepasseerd of de andere kwam alweer met een volgend verhaal.
Werken, leren, onderzoekend bezig zijn met het oude testament, praten, mooie plekken bezoeken... teveel om op te noemen!
Ik heb het ervaren als een draaimolen die niet stopte!
Mijn Kinderbijbel-beeld vervaagde langzaam, mooie ontdekkingen, maar ook verwarrend!

Toen het nare nieuws van de jongens die ontvoerd werden, met alle gevolgen van dien! Het nieuws is ook in Nederland bekend, dus daar ga ik niet verder op in.
Maar... het greep mij aan, ook door de spanning/sfeer op het werk...
Tenslotte heb ik de onrust toch als een schaduw op ons verblijf ervaren!

Ik zou nog zoveel kunnen vertellen, maar ik zou zeggen: WORD BAANBREKER !
Ook het samen optrekken in het Baanbrekershuis is een waardevolle ervaring!
Bedankt lieve Freek, Erik, Jannie dat we het samen zo goed hebben gehad!
I Will never forget it!!!

Thea

Hoge drukketel

Twee maanden baanbreker zijn, is als een verblijf van twee maanden in een hoge drukketel.
Het is een zeer intensieve tijd geweest waarin ik een schat aan onschatbare ervaringen heb opgedaan. Het zijn ervaringen die ik meeneem in de rest van mijn leven en nooit zal vergeten.

Hoe kan ik mijn verblijf hier nu kort en krachtig typeren?
Op de eerste bladzijde van mijn aantekening-schriftje staat dat Israël een "heerlijk, zalig, rotland" is. Ik weet niet van wie de woorden zijn, maar ik denk dat ik begin te begrijpen wat er mee bedoeld wordt.

Het was heerlijk om hier te zijn.
Heerlijk om zoveel mensen te leren kennen en te spreken.
Heerlijk om zoveel te leren over geschiedenis, volk, geloof.
Heerlijk om veel te geven aan gehandicapten en minstens evenveel terug te ontvangen.

"Zalig is het alleen in de hemel" werd mij vroeger vermanend gezegd, maar voor mij is Israël ook een zalig land.
Zalig om kerken en heiligdommen te bezoeken.
Zalig om met elkaar te zingen en bidden. Wat dacht je van hartverscheurend bidden met vijftigduizend mensen bij de klaagmuur?
Zalig weer, vooral als er wat wolkjes waren om de zon wat te temperen.

Maar het is ook een rotland.
Met een rottige oorlog, die zorgt voor een voortijdig en rafelig einde van ons verblijf hier.
Met een rotte verhouding tussen verschillende bevolkingsgroepen.

Het is nu voorbij en er komt een tijd van verwerken, reflecteren, ordenen en bijslapen. En natuurlijk familie en vrienden omarmen en bijpraten.
Voor mij eindigt een adembenemend avontuur met een gevoel van voldaanheid en dankbaarheid.

Leo

De laatste weken

Mijn vorige bijdrage aan het blog ging over de eerste weken en bijzondere ontmoetingen. Inmiddels is is er heel veel gebeurd. Menigeen zal hebben geconstateerd dat dit stukje mijn tweede bijdrage is en het wordt tevens de laatste voor de blog.
Niet dat er nou zo weinig te vertellen valt, want we hebben veel met elkaar beleefd.
Ik heb het ervaren als een gezamenlijke persoonlijke reis door het verleden en het heden, gericht op de toekomst. Het lijkt tegenstrijdig, maar ik zie het als een diepere dimensie. We mochten als baanbrekers twee maanden met elkaar op weg gaan, dienend bezig zijn, maar vooral ook zoeken en ontdekken wat Gods plan is met Jeruzalem, Zijn volk Israël en de overige volken. De diepere dimensie ontstond toen het dichterbij kwam en ik werd geconfronteerd met de vraag "hoe sta je daar nu zelf in". Gods stem en roeping verstaan in je persoonlijke leven.
Eigen veronderstellingen en overtuigingen worden bijgesteld als het gaat over de landbelofte in relatie tot het verbond met Zijn volk Israël en de geestelijke strijd die hier duidelijk voelbaar aanwezig is. Ik bedoel dan niet alleen het Israëlisch Palestijns conflict dat nu weer zo oplaait. Door de eeuwen heen is deze stad het middelpunt geweest en zal dit in de toekomst zijn.
Halleluja aan het Lam Gods, YESHUA MASHIACH, die Koning is uit het huis van  David. Zijn Koninkrijk zal zijn tot in eeuwigheid!

Erik

Niet meer over nadenken, gewoon doen

Deze week dacht ik terug aan de voorlichtingsavond over het BaanBrekersProject. Het was volgens mij in november vorig jaar. Een aantal ex-baanbrekers was aanwezig en ze vertelden enthousiast over hun deelname aan het project. Na afloop spraken we nog even met een van hen. Toen we vertelden dat we twee maanden verlof zouden krijgen (echt geweldig zulke werkgevers!) maar nog geen definitief besluit hadden genomen, zei ze: "Niet meer over nadenken, gewoon doen." Terugkijkend is dat eigenlijk het beste advies dat ik iedereen zou kunnen geven.
Het was een hele bijzondere ervaring, die ik niet graag had willen missen. Het was ook een intensieve tijd. Het werk, de excursies, de verhalen van iedereen die we ontmoet hebben, teveel om op te noemen. Daar kwam ook de spanning over de situatie hier nog eens bij. Het is voor ons een reden om iets eerder te vertrekken.
Ik ga naar huis... Daar hoop ik alles nog eens te overdenken. Het gebed voor de vrede van Jeruzalem en Israël heeft veel gezichten gekregen. Dat neem ik mee!

Jannie

Verwarrend

Een dag later zit ik weer op mijn werk met mijn Arabische collega's. Wat een andere wereld, wat een ander geluid dan in de nederzetting in Israël, waar we gisteren nog waren. Mijn collega's zijn geschokt door de acties van het Israëlische leger in Gaza waarbij negen mensen om het leven zijn gekomen. Zij ervaren hun land als bezet door de Israeli. Op de tv hadden ze gezien hoe verkoolde lichamen, ook kinderlichaampjes, uit een door Israël verwoest huis werden gehaald.
Hun visie op de dood van de drie Joodse tieners is verrassend. Volgens hen zijn de jongens met een auto verongelukt. De lichamen zijn bewust achter gehouden en later op een veldje gelegd. Door het op een moord te laten lijken heeft de regering van Israel een alibi om hard in te grijpen bij de Hamas en in Gaza.
Een Arabische terrorist zou de ontvoering en de moord hebben opgeëist omdat hij er trots op zou zijn. Of hij was gaan onderhandelen met de Israëli, bijvoorbeeld voor vrijlating van Palestijnse gevangenen. Maar dat is allemaal niet gebeurd. Nee, een Arabier doet dat niet op deze manier. (Hè, dat klinkt me bekend in de oren, gisteren heb ik iets soortgelijks gehoord.)

Zowel de Israëli als de Palestijnen zijn meester in het wijzen naar elkaar. Zoals kinderen dat zo mooi kunnen roepen: "Hij begon, hij begon." Het land mag dan overstromen van melk (wijn) en honing, maar in ieder geval niet van zelfreflectie of zelfinzicht. Over de waarheid maar niet te spreken. Die is buitengewoon flexibel en kan alle kanten worden opgebogen, naar gelang aan welke kant je staat.

Ik word er gek van; gisteren had ik het gevoel dat Samaria inderdaad op Bijbelse gronden, aan de Joden toebehoort. Maar vandaag spreek ik de Palestijnen en begrijp ik goed dat zij dit land als hun land beschouwen.
Thuis had ik zo'n mooi, helder en politiek correct plaatje van hoe het zat tussen Israël en de Palestijnen. Dat wankelt aan alle kanten en het kost me de grootste moeite om een voor mij persoonlijk aanvaardbare waarheid te vinden. Een waarheid die me in staat stelt om met beide volken respectvol om te gaan en beide volken in hun waarde te laten.
Gelukkig kost het me geen enkele moeite om met Palestijnen zelf om te gaan (fijne, aardige collega's zijn het), noch om het de Joden om te gaan (wat een mooie en gedreven mensen). Niks mis met die mensen als je ze ontmoet en met ze praat.

Een dag nadat ik het bovenstaande had opgeschreven werd bekendgemaakt dat de Palestijnse terroristen die de drie tieners hebben ontvoerd en vermoord gevonden zijn.
Eveneens werd bekendgemaakt dat de daders van het levend verbranden van de Palestijnse jongen zijn opgepakt. En wat blijkt: het zijn Joden die dit op hun geweten hebben.
Wat leven we in een ongelooflijk wrede en verwarrende wereld.

Leo

Wijn en honing

Verleden week informeerde ik jullie over de onrust waar momenteel sprake van is.
Dit keer wil ik inzoemen op twee tegenstrijdige ervaringen waarmee ik geconfronteerd word en waarvan het me niet lukt  ze te verenigen. In twee columns zal ik jullie meenemen naar mijn buitengewone belevenissen.

Zondag 5 juli gaan we op excursie naar de heuvels van Samaria of zo je wilt de Westbank/bezet gebied. De woordkeuze verklapt direct waar je staat; als je het Samaria noemt geef je aan dat het bij Israël hoort, volgens de Bijbelse belofte. Als je het bezet gebied noemt vind je dat het toebehoort aan de Palestijnen en dat de Joden het ten onrechte in hebben gepikt.

Als je door dat grillig, glooiende landschap rijdt dan valt op dat er overal schitterende villa's staan... van Palestijnen. In de Palestijnse dorpen waar we langs rijden staan grote flats die zichtbaar onbewoond zijn. Het lijken wel spookflats. Het roept meer vragen op dan dat het antwoorden geeft.
Vervolgens komen we in gebied waar Joden de heuvels hebben ontgonnen en waar prachtige wijngaarden zijn geplant. Dit komt overeen met de woorden van de profeet Amos dat Samaria hersteld zal worden en zal overvloeien van wijn (Amos 9:11). De wijn die hier wordt gemaakt heeft in vinologenland een hoofdprijs gewonnen. Overigens moet je ook hoofdprijs voor deze wijn betalen. Als lid van de Blauwe knoop heb ik daar maar vanaf gezien.

We bezoeken Bet-el, waar Jakob zijn droom met de ladder en de engelen had. Wat een prachtige droom in een schitterend landschap. Het massa toerisme heeft deze plek nog niet ontdekt waardoor het er heerlijk rustig was. Er is een natuurlijke kleine bron die zorgt voor de het nodige water voor de planten en de dieren. De oudste Eik van Israël staat hier, ondersteunt door een ladder. We hebben de kleurrijke Bijeneter er goed gezien. Wat een lust voor het oog zeg!

Vervolgens rijden we naar Siloh, waar de tabernakel 369 jaar heeft gestaan. De tabernakel was  een grote tent die was ingericht als heiligdom van God. De helft van de tent was een ruimte voor samenkomst van de Israëlieten. Er was een heilig gedeelte dat alleen voor de priester toegankelijk was. En de laatste ruimte was het heilige der heilige, waar de Ark van het verbond stond, met daarin de stenen tafelen met de tien geboden. Hier had de hoge priester eenmaal per jaar toegang toe, op grote verzoendag. Het volk Israël had de tabernakel veertig jaar door de woestijn meegesjouwd, nadat ze hals over kop Egypte hadden verlaten. Maar aangekomen in het beloofde land kreeg de tabernakel een vaste plek in Siloh.
Het was de tijd dat Jeruzalem nog niet bestond en koning David nog geboren moest worden.
Wat een bijzondere plek om te mogen bezoeken.

Tot slot gingen we naar een Joodse nederzetting waar een bekende van een van ons woonde. De nederzetting bestond uit dertig gezinnen die in  woonwagens op een onontgonnen terreintje woonde. Het was pionieren voor deze gezinnen. Hij vertelde hoe onveilig het voor hen was. De wijnranken worden soms vernield, stenen worden naar hun auto's gegooid. Gevaar van de Palestijnen ligt altijd op de loer. Met een pistool rondlopen is vanzelfsprekend. Maar er is ook gevaar voor friendly fire omdat er altijd onzekerheid is of de Israëlische regering ze zal gaan ontruimen of toch niet. Ze voelen zich een speelbal van onderhandeling en de toevallig aanwezige politieke kleur van de regering.  En toch was er geen spoor van twijfel over zijn verblijf met zijn vrouw en vier kinderen in dit gebied. Het was immers grond door God aan het volk Israël voor eeuwig beloofd.
We spraken over de verbrande Arabische jongen. Het leek hem onmogelijk dat dit het werk van Joden was, dat doet een Jood niet. Mogelijk speelde eerwraak in eigen kring een rol. De jongen zou homoseksueel geweest zijn en dat was voor Arabieren voldoende reden om een familielid om het leven te brengen.
We kopen er een kilo pure honing uit de bergen van Samaria (hij is eveneens imker) en nemen hartelijk afscheid van een gezin dat probeert te overleven in dit hartland van Israël zoals hij het zelf noemt.

Als we terug naar huis rijden komt er een gevoel over me dat dit schitterende gebied inderdaad aan de Israëli's toebehoort. Maar het lukt me niet om dat gevoel volledig te omarmen, er blijft iets wringen, maar wat precies ontdek ik pas de volgende dag op mijn werkplek in Palestijns gebied. Daarover meer in mijn volgende column.

Leo

Balagan

Tijdens ons verblijf in Jeruzalem heeft Leo een lied geschreven. 
We delen het graag via de blog.

Refr:
Boker tov, boker or (goede morgen, gouden morgen)
Balagan, Balagan (chaos)
Sjabbat sjalom, le chaim (vrede tijdens de sjabbat, op het leven)

1) Bij de poorten van Jeruzalem
Met de zon op mijn gezicht
De Olijfberg vol met graven
Op de komst van Hem gericht

2) De imam roept op te bidden
De rabbijn zegent me graag
Hoewel hij mij daarvoor
Een aantal shekels vraagt

3) Staande bij de Klaagmuur
Stop ik een briefje in een voeg
Tussen zwart geklede mannen
Die iets mompelen van Baruch

4)  Met mijn rugzak en mijn keppel
Ben ik een vreemdeling op hun feest
Waarbij ik stilte hoop
Dat Hij ook mijn briefje leest

Jeruzalem, Jeruzalem
Stad van de belofte
Stad van zoveel strijd
Jeruzalem, Jeruzalem
Stad met veel gezichten
Stad van de eeuwigheid

5) Als ik opkijk van de Klaagmuur
Schittert goud me tegemoet
Van een moslim heiligdom
Waar men zijn gebeden doet

6) De klokken van de kerken
Klinken elk kwartier
Alsof ze willen zeggen
De waarheid vind je hier

7) Verward en overdonderd
Valt de stad over me heen
Ieder heeft zijn eigen waarheid
En ik geloof iedereen

8) En we bidden voor de vrede
Van een nieuw Jeruzalem
De stad waar zoveel mensen
Zoekend zijn naar Hem

Boker tov ...

Jeruzalem, Jeruzalem
Stad van de verwoesting
Stad van zoveel strijd
Jeruzalem, Jeruzalem
Stad van de overwinning
Stad van de eeuwigheid

Boker tov ...

Leven is geen kunst, leven is een gunst

Samen met Erik had ik het voorrecht in de afgelopen weken een bijeenkomst bij te wonen van oudere Nederlandse joden. De meesten wonen hier al jaren. Een van de bezoekers was afkomstig uit Nederland. Ze komt regelmatig naar Israël om haar kinderen te bezoeken en komt dan ook naar de wekelijkse koffie-ochtenden met ouderen. De bijeenkomst werd gestart en iedereen werd welkom geheten en in het bijzonder deze Nederlandse mevrouw. De titel van dit stukje is een mooie, wijze uitspraak van haar.
Het was een een bijzondere ochtend. De meeste mensen stralen nog energie en levenslust uit. En dan te bedenken wat ze allemaal hebben meegemaakt. En eigenlijk nog meemaken. Natuurlijk werd de bijeenkomst begonnen met het herdenken van de omgekomen jongens. Naast de persoonlijke herinneringen aan soortgelijke situaties is het ook een slag voor het joodse volk. Thea en ik merkten dat ook op ons werk. De begeleiders waren aangeslagen en verdrietig. Een uitspraak van een van hen was: 'we hebben pijn en verdriet in ons hart, maar houden ons hoofd omhoog'.
En eigenlijk was dat op de ouderenochtend ook zo. Na het 'stilstaan', werd het programma vervolgd, zoals ook het leven hier doorgaat. Het thema was Italië en Frankrijk.

De versierde tafel met het thema Italië/Frankrijk

Er werden verschillende liedjes gedraaid en meegezongen! En ook werden er verhalen verteld over de bezoeken aan deze landen. Een van de mannen vertelde dat hij in Davos verbleef nadat hij uit Auschwitz kwam. Op een gegeven moment is hij een 'handeltje' begonnen om Zwitserse horloges in Italië te verkopen. Hij vertelde het met een grote glimlach op zijn gezicht. Het was natuurlijk niet helemaal via de legale weg gegaan.
Rond 12:00 uur werd de ochtend afgesloten en werd iedereen naar zijn/haar kamer of naar huis gebracht. Wat is het bijzonder dat er een organisatie is die omziet naar deze mensen en ze aandacht geeft. En wat mooi om te zien dat deze ouderen, die al 80+ zijn, nog zo volop genieten van het leven.

Jannie

Tweeluik!

Mijn hoofd is vol van mooie nieuwe ontdekkingen en vol van de onrust om me heen.
Als ik kijk naar Jeruzalem, kijk ik naar een tweeluik.

De onverbrekelijke belofte van God dat Hij de stad van David weder zal oprichten en herbouwen. God zal een keer brengen in het lot van Zijn volk Israël .
God zal ze planten in hun grond en zij zullen niet meer worden uitgerukt uit de grond die Ik hun gegeven heb, zegt de Here, uw God.
Dit is slechts één belofte geschreven in Amos 9:11-15.
Als je de profetieën leest, ontdek je dat God Zijn belofte en trouw zal openbaren aan hen die de God van Abraham, Isaak, en Jacob trouw blijven.
Als baanbreker kan ik zeggen dat het zichtbaar is in het land.
De archeologische opgravingen van de stad van David zijn zichtbaar, is dit het begin van herbouwen?

In het gebied Samaria, Bet-el en Silo, zijn de verwoeste bergen herbouwd tot vruchtbare grond.
De joden hebben de grond bewerkt en omgeploegd, grote wijngaarden en olijfgaarden zijn geplant...ook hier denk ik aan de belofte; Amos 9; 13.
Dit leren bij de bron zoals één van de doelen is van de NEM-Baanbreker, is helder en ook ervaar ik het als veel!
Soms zelfs als een cultuurschok, in Nederland kijk je op een andere manier naar Israël en de problematiek van het midden oosten.
Mijn kinderbijbel gedachten zijn geschud, soms ervaar ik dat als verrijking en soms als verwarring.
Jeruzalem een stad om van te houden en een stad waar ik zeker nu op mijn hoede ben.

Anekdote, als Jannie en ik met de overvolle bus naar ons werk gaan, is het zelden dat we een zitplaats hebben.
Nu hadden wij een plek, maar ik heb van mijn ouders geleerd om voor ouderen op te staan.
Tja, daar kwam een oude Rabbijn met een lange grijze baard, in zwart witte kledij binnen.....ik stond voor hem op en zei, bewakasha= alstublieft!
Hij keek mij met verwondering aan en kreeg in het Hebreeuws een preek over mij heen.
Aan zijn gezicht, wat vriendelijk keek en glimlachte, moet het wel zegenend zijn geweest!
Ik werd er wat verlegen van en Jannie aanschouwde de conversatie met genoegen!
Vanuit ons huis kijk ik op de Olijfberg en mijn gedachten gaan uit naar de terugkomst van onze Heer Jezus. Wat een dag, oh wat een dag zal dat zijn!
Verwachting is wat mij bezig houdt, heb ik genoeg olie in mijn kruikje, om de bruidegom te verwelkomen?
Dan komen er tranen over mijn wangen rollen van deze ervaring hier, zo dicht bij de bron en de plek van de Bijbel. Mijn Jezus ik hou van U, maar nooit zoveel als nu!

Het andere luik van mijn tweeluik over Jeruzalem en Israël, is helaas een ervaring van de geestelijke strijd die hier constant aanwezig is.
Jullie zullen het vast via het nieuws gehoord hebben, de onrust en aanvallen tussen de twee volkeren. Angst en vertrouwen gaan als een wip heen en weer.
Op het werk zijn de verhalen, de joden met de angst en verdriet in hun harten, maar heffen het hoofd omhoog, mede door hun gebeden.
Onze mannen komen thuis met hun verhalen van hun Arabische collega's, met dezelfde angst en belevingen bij de onrust.
Dit ervaar ik als een impact op mijn verblijf en beleving als gast in Israël.
Toch wil ik mij richten op de vrede, en trek de wapenrusting van het geloof aan.
Gebed blijft onmisbaar voor dit volk, bid om vrede in de harten van ieder mens.
Hoe, heb ik geen antwoord op, maar het Woord van God is genoeg, Hij is het die uitkomst geeft op Zijn tijd. Menselijk soms lastig over te geven, ik zou nu vrede wensen... maar het is de mens die Zijn stem niet verstaat!

Het is een stukje geworden wat misschien als een preek overkomt, maar dit is momenteel mijn beleving.
Het opschrijven helpt, zoals Freek zegt; gedachten ontwarren zich als ze vast gelegd worden door de pen!
En... nee ik heb geen spijt baanbreker te zijn voor een korte periode, het heeft mij veel gebracht!
Handen die bidden en werken midden in Jeruzalem. Rijker terug gaan, omdat de bron van Leven, mijn ogen en oren hebben laten zien en horen, wat van belang is voor mijn geloof in de Eeuwige God, die is en was en komen zal!
Hebreeuws:
Baruch Ata Adonai Elohim Melech ha Olam
Asher Kidshanu be damo shel Yeshua,
Or ha Olam
V'tsivanu lehiot or  laOlam.

Gezegend bent U, Heer onze God, Koning van de wereld
Die ons geheiligd heeft door het bloed van Yeshua, Licht van de wereld
En ons opgedragen heeft licht voor de wereld te zijn.

Groeten Thea,

Shalom  

Mmm lekker een sigaretje

Verschillende keren heb ik jullie meegenomen naar onze belevenissen van de excursies. En hoe zit het dan met dat vrijwilligerswerk?.... hoor ik sommigen van jullie denken. Doen ze ook nog wat of spelen ze alleen maar toeristje?

Erik heeft de introductie van ons werk geschreven en hier is het vervolg met enkele anekdotes, waardoor je meer zal gaan begrijpen van mijn en onze werkzaamheden.

Ik werk in de werkplaats waar we papier maken voor bijvoorbeeld kaarten. Kaarten voor de verkoop.
Oud papier wordt gescheurd en in water geweekt, vervolgens maakt de moulinex blender er een heerlijk havermoutpapje van, waar wij dan weer papier van maken. De zes (jong-) volwassenen in mijn klasje zijn verstandelijk en soms ook lichamelijk gehandicapt. Het niveau is van gemiddeld tot zeer laag. Sommigen zijn blind, anderen ernstig autistisch. Een hele kunst om daarmee contact te maken. 

Bij een jonge vrouw lukt het me door aanraking een glimlach te voorschijn te toveren. Met mijn vingers trippel ik over de tafel en na wat schijnbewegingen raak ik haar hand aan en trippel over haar arm naar haar nek. Ze giechelt en geniet zichtbaar.

Een van de jonge mannen is door verstijfde spieren zo traag dat alles bij hem in slow motion lijkt te gaan. Tot hij een sigarettenpeuk ziet liggen. Die pakt hij snel op en stopt hem in zijn mond om het smakelijk op te eten. Mmm lekker een sigaretje.

Een blinde vrouw heeft van de Nederlandse oprichters en van de vele Nederlandse vrijwilligers veel Nederlandse kinderliedjes en geestelijke liedjes geleerd. We zingen dagelijks waarbij ze mij de Arabische tekst leert bijvoorbeeld van ‘Vader Jacob’ of van ‘Dit is de dag die de Heer die de Heer ons geeft’. Favoriet is ‘Old Mac Donald had a farm hia hia ho’. Ondertussen heeft de arme Old Mac Donald zoveel dieren die de vreemdste geluiden maken wat dacht je van de muis die miauw zegt) dat mijn advies is de boerderij om te bouwen tot dierentuin.

Met een jongen uit een andere groep ga ik dagelijks wandelen. Het is forse jongen met het down syndroom. Hij is clever en leert me Arabische woordjes. We sluiten elke wandeling af met handje drukken. Hij is apetrots als hij weer van me gewonnen heeft.

Ik ben ook drie keer wezen zwemmen, wat een hele belevenis was. Een keer op kamp in een openluchtzwembad. De kinderen kregen er niet genoeg van, dus kon ik het water niet verlaten, omdat ze niet zonder begeleiding kunnen. Heerlijk ruim twee uur spelen en spatteren. Dat heb ik geweten: een week later waren mijn ogen nog rood van de enorme hoeveelheid chloor in het water. En mijn schouders waren zo rood verbrand dat ik na vier dagen nog geen rugzak om kon doen, zo gevoelig waren ze. Een week later was ik als een slang aan het vervellen. Tja Leo, dat had je kunnen weten, de zon staat hier tussen de middag loodrecht boven je. Dus voortaan t-shirt aanhouden!

Wat ik zelf geleerd heb? Vooral het lage tempo verdragen. Geen productie doelstellingen halen, geen stress, er gewoon zijn voor de ander. Lekker zingen, vaak dezelfde liedjes die ze kennen of herkennen.
Met mijn sigaretten-liefhebber Legosteentjes stapelen en bij iedere steen hem een groot compliment geven als het hem is gelukt weer een steentje op de ander te plaatsen. Samen het steentje aandrukken, want dat kan hij zelf niet. En steeds heel enthousiast Sjater!!! Roepen goed zo).
Het is wonderlijk maar gehandicapten zijn overal hetzelfde; binnen de kortste keren ga je van ze houden.

Leo

De eerste weken met een onverwachte ontmoeting

Het is nu al de vierde week dat we hier in Jeruzalem zijn en Leo en ik hebben onze plek al aardig gevonden bij de instelling waar we werken. Een christelijke stichting op de Westbank die door een Nederlands echtpaar is opgericht in de jaren 80 van de vorige eeuw. 

Onze werkzaamheden bestaan uit het helpen bij de dagopvang. Hier komen zowel kinderen (bewoners) van de instelling als kinderen uit de omgeving. Omdat we de eerste week in alle groepen mochten "stage lopen" blijkt dat de kinderen ons al snel herkennen en de Arabische begeleiding ons opneemt in het team. Van maandag tot en met donderdag gaan Leo en ik dus elke morgen om 8:00 uur met de Arabische bus.
Wel apart en even wennen wanneer we 's morgens beginnen met opening, gebed en briefing in het Arabisch. Gelukkig kunnen de begeleiders allemaal goed Engels spreken en sommigen zelfs ook Nederlands!! Onze woordenschat in het Arabisch beperkt zich tot de basiswoordjes maar dit is ook een te ingewikkelde taal om binnen 3 weken te leren. 

Leo heeft zijn plek gevonden in een wat oudere groep en ik mag 2 begeleidsters helpen in de jongste groep. Dagelijks circa 7 kinderen die lichamelijk en verstandelijk gehandicapt zijn. Bewonderenswaardig en dankbaar om te zien hoe de kinderen met liefde gestimuleerd worden om op hun niveau te communiceren, zintuigen te stimuleren en elementaire basisvaardigheden aan te leren. De ballonnen en de dropjes zijn echt een succes!! (bedankt collega's uit Lelystad ;-)
Naast het spelenderwijs stimuleren help ik met het eten geven, in en uit de rolstoelen helpen van de kinderen bij het verschonen en wandelen met de kinderen.
Voor de oudere kinderen zijn er ook lichte werkzaamheden zoals eigen papier produceren van afvalpapier om daarvan kaarten maken die worden verkocht.




Ook worden er briketten gemaakt en verkocht van olijfpitten. Dit wordt hier gebruikt als brandstof voor de verwarming in de winterperiode. Dan zijn er ook nog leuke producten van olijfhout. Deze worden ergens anders gemaakt in een werkplaats, maar worden hier met olie behandeld. In de 2e week hebben Leo en ik met Leonard (ook een vrijwilliger uit Nederland) een bezoekje gebracht bij de werkplaats waar de olijfhouten producten worden gemaakt. Na een korte rit (wij waren de oriëntatie inmiddels kwijt) bleek dat de werkplaats gesloten was. Enfin we rijden daar een smal straatje in en komen een Arabische man tegemoet in een pick-up truck. Hij vraagt of hij ons kan helpen. Nou ja we moeten terug naar Jeruzalem. Normaal gaan we met de bus.
Geen probleem zegt de man ik ga ook naar Jeruzalem en jullie kunnen wel met me meerijden. Nou lijkt me dat niet zo handig om in de eerste de beste auto mee te liften. Toch zitten we nog geen minuut later in de auto met deze Arabische man en hebben een onverwachte ontmoeting met hem. Hij is de nieuwe buurman te van de olijfhoutwerkplaats en blijkt beeldhouwer te zijn en reist de halve wereld rond. Naast de beeldhouwwerken maakt hij ook pilaren met kapitelen voor de bouw. (Dus dat wordt een interessant gesprek ;-)
Nadat we het checkpoint zonder problemen zijn gepasseerd, zien we Jeruzalem al snel in zicht komen. De man geeft ons zijn kaartje en we hebben alweer een uitnodiging om ergens een bakkie koffie te komen drinken. (Arabische wel te verstaan.) In Jeruzalem aangekomen zet hij ons af op de kruising waar onze wijk begint. 
Al met al weer een enerverende dag en een onverwachte ontmoeting gehad!

Erik

Een lichtshow bij de Klaagmuur?

Zondag 13 juni 's ochtends naar de kerk en 's middags rustig aan. 's Avonds zouden Thea en ik uit eten gaan in de oude stad bij de Armeniër. Maar wat was er gaande? Waarom rende iedereen? Orthodoxe Joden kwamen overal vandaan en haalden ons in. Zou het een spetterende opening zijn van het lichtfestival? Of een knallende vuurwerkshow? Maar wat deden die grote aantallen militairen dan in de stad?

We besloten de stroom maar te volgen. Tot onze verbazing kwamen we met de stroom meelopend uit bij de Kotel (klaagmuur). Het plein stroomde langzamerhand vol, propvol, tot vermoedelijk 50.000 mensen, zo hoorden we een dag later. De opperrabijn zong luidkeels Hebreeuwse teksten en gebeden. Tot onze verbijstering ging zijn gebed over in gehuil met luide uithalen. Het was aangrijpend, we stonden als aan de grond genageld. Toen zijn geweeklaag door 50.000 mensen werd beantwoord met Adonai, Adonai (Heer), kregen Thea en ik kippenvel van onze voeten tot aan onze kruin. De trompetten die het gebed afwisselden maakten de verbijstering compleet. We hadden geen benul waar het om ging, maar onder de indruk waren we wel. 





Na de plechtigheid was het donker en gingen we op zoek naar de Armeniër die ondertussen gesloten was. Dan maar een pizza op straat eten. Het was druk in de stad vanwege de bezoekers aan de gebedsdienst bij de Kotel, maar ook vanwege het prachtige lichtfestival dat er in Jeruzalem plaatsvindt. Overal lichtshows die je in de oude stad kan volgen met vier gekleurde routes door het oude centrum. 





Om 22.00 uur bruiste de stad nog volop. Na de wonderlijke ervaring bij de klaagmuur werden we blij van alle vrolijke lichtshows.
Thuisgekomen hoorden we van Freek dat er drie Joodse schooljongens zijn ontvoerd en dat de gebedsdienst voor deze jongens was bedoeld. Twee avonden achter elkaar met in totaal honderdduizend mensen bidden voor een oplossing. Indrukwekkend hoe een heel volk achter deze jongens gaat staan. En wij mochten er onderdeel van zijn, wat een voorrecht.
Na deze avond met uitersten aan emoties, bidden we voor de vrede van Jeruzalem, voor de Palestijnen en voor de brandhaarden in het Midden-Oosten.

Leo

Zwemmen in de woestijn

Zaterdag 13 juni zijn we naar de woestijn gereden en Masada bezocht. Om duidelijk te maken wat Masada is ontkom ik niet aan het geven van een lesje geschiedenis. Maar het wordt een boeiende les, dus zap niet te snel weg!
Masada is een van de bouwwerken van Herodes de Grote die heerste als een koning over Israël van 37 tot 4 voor Christus. Hij was niet alleen vorst over Israël maar eveneens een geniaal architect. Hij voltooide onder andere de bouw van de tweede tempel. Deze tempel is verwoest in 70 na Christus door de Romeinen. De huidige klaagmuur is het laatste restant van het door hem vergrote tempelplein, waar de tempel op stond.
Maar terug naar Masada. Masada is een indrukwekkende vesting gebouwd op een bergplateau in de woestijn bij de Dode Zee. Herodes de Grote heeft uiterst zorgvuldig naar een juiste locatie gezocht en vond uiteindelijk dit losstaande bergplateau.

Hier bouwde hij zijn vesting met paleis. Door haar ligging was deze vesting zo goed als onmogelijk te veroveren door vijanden. Om verzekerd te zijn van water bouwde hij een ingenieuze watervoorziening.
Maar heersers overlijden of worden afgezet en kastelen worden uiteindelijk allemaal veroverd. Zo ook bij Masada. In het jaar 70 na Christus werd Jeruzalem door de Romeinen met de grond gelijk gemaakt. Een laatste groepje opstandelingen (Zeloten) vluchtte naar de woestijn en veroverde bij verrassing Masada. Om ook deze laatste groep van negenhonderd opstandelingen te verslaan werd Masada belegerd door vele duizenden Romeinse soldaten die er drie jaar over deden om de vesting te heroveren. Toen ze Masada eindelijk hadden veroverd bleken de Zeloten zich massaal van het leven te hebben beroofd. Ze wilden niet door de Romeinen afgeslacht worden, waarbij hun vrouwen verkracht zouden worden en hun kinderen als slaven verkocht. Slechts twee vrouwen en vijf kinderen waren aan deze zelfgekozen massamoord ontkomen en konden het navertellen aan de geschiedschrijver Flavius Josephus. De indringende vraag is wat jij zelf in zo'n situatie zou doen!!

De opgravingen zijn te bezichtigen en een wandeling over het plateau met alle opgravingen is een bijzondere ervaring. Je valt van de ene verbazing in de andere. Hoe is het mogelijk dat in die tijd er zoveel vernuft was om dit te realiseren.

Daarna naar de prachtige oase Ein Gedi, waar we gezwommen hebben in koel helder stromend water. Zwemmen in de woestijn bij meer dan 30 graden is een waarlijk verkwikkende ervaring.

Op de terugweg heerlijk bij de Arabier gegeten. Tot slot een afslag van de hoofdweg genomen om opnieuw in de woestijn te belanden. De zon zakte tussen de zand- en steenheuvels waarbij de schaduwen steeds langer werden.

Een topdag.

Leo

Falderalderare

Inmiddels 2,5 week in Jeruzalem. Het is een achtbaan van ervaringen en belevenissen! Het huis waar we in verblijven ligt prachtig in een vallei, wat betekent iedere dag flink klimmen en dalen. Krijg er in ieder geval flinke kuiten van ;) Freek,onze coördinator (zijn wij heel blij mee) vertelt ons ontzettend veel,en laat ons kennis maken met Israël,de cultuur en de geschiedenis van de joden. Hij neemt ons mee naar de meest indrukwekkende plekken! Erik & Jannie en Leo & ik (Thea) kunnen het heel goed met elkaar vinden, fijne gesprekken en op zijn tijd een grap en een grol!
Het werken hier was ontzettend wennen, de arbo in Nederland had het gebouw en de faciliteiten direct afgekeurd. Eerlijk gezegd was ik confuus de eerste dagen. Blind, zwaar gehandicapt en laag niveau... en vooral de taal een grote barrière. Ik hoopte dat de begeleiding wat Engels kon spreken, helaas is er maar een enkeling met twee-drie woorden... Thea come- you help- he/she toilet. Ze roepen vaak Balagan ! = puinhoop in het Hebreeuws. Afijn, nu na twee weken zijn wij aardig aan elkaar gewend, ik leer Ivriet (Hebreeuws) en heb mijn woordenlijst op zak. De begeleiding durft zich nu ook meer te gaan uiten in het Engels. Het is mooi te zien dat er iets groeit van vertrouwen tussen vaste begeleiding en ons als vrijwilligers... en dan nog 2 blonde Hollandse vrouwen ook!! Ik heb ook ervaren dat dit "armoedig" onderkomen veel geeft aan onze cliënten. Er is liefde, aandacht, en vaste activiteiten waar ze van genieten. Ze beginnen de dag met het citeren en zingen van de thora (bijbel van de joden). Daarna gaan ze in groepen uiteen en doen verschillende activiteiten, simpel inpak werk, stekjes van planten poten, kleien, beweging, muziek etc. Ik leer ze een Nederlands liedje, alle eendjes zwemmen in het water, vooral falderalderare... dan liggen ze helemaal plat van het lachen. De cliënten en begeleiding leven naar de sjabbat toe, nou Jannie en ik ook, want na vier dagen werken is het heerlijk om andere dingen te doen. In het weekend gaan wij met excursie naar Masada, met een gehuurde auto de woestijn van Judea in.

Thea

Verliefd op haar

Jeruzalem is een stad die je ráákt, die je niet onberoerd laat. Ze kan je bij de strot grijpen en tot waanzin drijven. 
Tot waanzin drijven?? Leo, ben je niet een beetje aan het overdrijven? Blijf alsjeblieft met je beide benen op de grond staan! Oké dat beloof ik, maar laat me proberen het aan je uit te leggen. 

In de kerk zingen we al vele eeuwen. Jeruzalem dat ik bemin, wij treden uwe poorten in, naar Psalm 122. Beminnen lijkt me voorbehouden voor twee mensen die elkaar liefhebben. Je kunt verliefd worden op een bloedmooie vrouw. Maar kennelijk is het ook mogelijk om Jeruzalem te beminnen. 
En je kunt er verdriet om hebben, om de verscheurdheid, om het vaak onschuldige bloed dat hier heeft gevloeid. Misschien kennen jullie het liedje van Boney M. By the rivers of Babylon, we wept when we remember Zion. Er werd geweend over de verwoeste stad (Psalm 137). Je kunt dus van deze stad houden en er verdriet om hebben. Dat heeft in de loop van de geschiedenis geleid tot vele wisselingen van de macht in Jeruzalem. 

Nog steeds is het een omstreden stad zoals je nergens anders op de wereld zal vinden. Velen claimen de stad. Allereerst het volk Israel op grond van bijbelse beloften. Ten tweede de Palestijnen die uit Jeruzalem zijn verdreven en Jeruzalem terug willen krijgen. Ten derde de Moslims die zeggen dat Mohammed in een nachtelijke reis Jeruzalem heeft bezocht en later vanuit Jeruzalem ten hemel is gevaren. Ten vierde een grote stoet aan kerken die er in de loop van de geschiedenis grond heeft  gekocht en er kerken heeft gebouwd. Allen laten zich zien en horen, daarmee de geestelijke strijd steeds weer illustrerend. 
De veelheid aan indrukken die je opdoet is enorm. De geestelijke, religieuze en politieke strijd die in het groot woedt, kan ook in het innerlijke van een individueel mens woeden. Het kan je verwarren, zoals ik zelf deze dagen heb ervaren. 

Je loopt waar Jezus heeft gelopen, je bezoekt de plekken waar de Bijbel over spreekt en je ziet tegelijkertijd de rotskoepel en de Al Aksa Moskee. Je hoort de kerkklokken beieren, je ziet de pauselijke vlag wapperen. Je hoort de Imman oproepen tot gebed, terwijl de rabbi je wil zegenen, zij het tegen een geringe vergoeding. Mocht je dit niet weten te filteren en te ordenen dan heb je een probleem. 
Het gebeurt dat hier mensen overspoeld worden door een religieuze ervaring. Of dat een bepaald idee zich ontwikkelt tot een waanidee of een obsessie. Anderen worden psychotisch. De officiële diagnose is Jeruzalem syndroom. Dus beste lezer, je kunt verliefd worden op deze stad, gek van liefde. 
Lijd ik daar aan? Nee, maar onder de indruk ben ik wel. En ik wil de stad beter leren kennen, me laten raken door deze bloedmooie stad. 

Leo

Een impressie van de eerste werkdag

Daar gaan we dan, het is nog lekker koel buiten… en Thea ik vertrekken rond 7:15 uur naar onze ‘werkplek’, een dagcentrum voor blinden.  We zijn er al een keer geweest voor de kennismaking. De reis duurde toen een uurtje. We moeten om 8:30 uur beginnen en dus willen we als echte Hollanders niet te laat komen. We lopen de heuvel op richting de bushalte.

Als we daar aankomen zien we bus nr. 74 net vertrekken. De volgende bus is nr. 78. Deze bus gaat ook richting het centrale busstation, dus die kunnen we ook nemen. Het is nog rustig in de stad en de bus hoeft niet vaak te stoppen. Na een half uur kunnen we al uitstappen. En na een korte wandeling zijn we ruim een half uur te vroeg op de plek van bestemming. Er is nog niemand te bekennen. Er loopt wel een Joodse man, maar die geeft geen blijk van herkenning. We besluiten op de schommelbank in de tuin te gaan zitten en wachten daar totdat we iemand aan zien komen. Moeder poes met een viertal kleintjes loopt om ons heen. Er lopen kinderen langs onderweg naar school en een groep Joodse mannen met zwarte jassen en hoeden. Een mevrouw vraagt of we haar kunnen helpen. Ze komt een bestelling snoep ophalen. Een van de werkzaamheden van de cliënten is het inpakken van zakjes snoep en dat wordt dan weer verkocht.

Eindelijk arriveert de eerste bus met cliënten en begeleiders. We worden hartelijk welkom geheten door een van de begeleidsters. Ze vraagt of we willen meelopen met de cliënten en hen naar binnen willen brengen en ze biedt ons koffie aan. Een hartelijke ontvangst. Daarna gaan we mee naar boven. De groepen beginnen gezamenlijk met een tijd van gebed. Een van de mannen kan de gebeden zo opzeggen. Anderen zeggen een paar woorden en  dat wordt door de begeleiders afgesloten met ‘amen’. Uiteindelijk vertrekken we naar de verschillende groepen. Ik kom in een groep van 6 mannen met 2 begeleiders. Een van hen is nog naar de tandarts en komt later, met een ander gaan ze nog even langs de eerst hulp, want hij is gevallen.

Degenen die dat kunnen beginnen met het werken met klei. Onder begeleiding maken ze kleine schaaltjes. Deze worden gebakken en geglazuurd en zijn bestemd voor de verkoop.
Een van de begeleiders vraagt of ik boterhammen wil smeren. Dit krijgen ze tussendoor te eten met wat komkommer en tomaat. Gelukkig kan ik nu wat doen. De rest van de dag probeer ik te kijken, vragen te stellen (gelukkig spreekt een van de begeleiders goed Engels) en namen te onthouden. Ook mag ik helpen om de ingepakte snoepzakjes dicht te maken, de gedroogde kleibakjes in de kast te zetten en de scherpe randjes bij te werken met een schuursponsje.

Twee van de mannen zijn inmiddels bezig met het vullen van de zakjes snoep. Het is mooi om te zien hoe ze het beiden op hun eigen manier doen.
Het eten arriveert normaal gesproken om 12:30 uur, maar vandaag is het een uur te laat. Aan een van de bewoners mag ik eten geven. Tijdens het eten praat ik maar wat in het Nederlands tegen hem, zo hoort hij toch een beetje mijn stem en kan hij er aan wennen. Het is toch een behoorlijke barrière dat ik de taal niet spreek.
Rond 14:30 uur komen de eerste busjes al weer om iedereen op te halen. Ik loop met een van de mannen naar buiten en wacht daar samen met anderen tot het laatste busje arriveert. Iedereen wordt geholpen met instappen en de bus vertrekt … tot donderdag! Het is wekenfeest en we zijn meteen al twee vrije dagen.

Ik zoek Thea op. We lopen richting de bus en we wisselen de eerste indrukken uit. Wat een andere wereld… zeker voor mij is het werken met blinden die ook een lichamelijke en verstandelijke beperking hebben helemaal nieuw. Normaal gesproken zit ik op kantoor achter mijn ‘veilige’ bureau ;-). Ik ben benieuwd hoe het is om dit werk twee maanden te doen.

Jannie

Een klaagmuur waar gefeest wordt

De eerste week Jeruzalem was als een achtbaan. Teveel om op te noemen, maar laat ik je toch even meenemen en een paar belevenissen vertellen zodat je een indruk krijgt van onze avonturen.

De ontmoeting met onze huisgenoten Erik, Jannie en Freek verliep goed. Het zijn vriendelijke mensen. Freek is een wandelende encyclopedie waar het om Jeruzalem en Israël gaat. Door al mijn vragen en de daarop volgende antwoorden duizelde het af en toe aan informatie. Wist je bijvoorbeeld dat Jeruzalem zestien keer geheel of gedeeltelijk verwoest is? Steeds weer werd er op de puinhopen een nieuwe stad gebouwd. Hierdoor is de stad steeds verhoogd zelfs tot zeven meter sinds de tijd waarin Jezus leefde. Dus als ze hier gaan graven komen ze altijd archeologische vondsten tegen, die steeds wat prijsgeven over het verleden.
's Ochtends worden we gewekt door de imam met het Allah al akbar. Overdag worden we door dezelfde stem getrakteerd op een stevige preek of opgeroepen tot gebed. Tegelijkertijd horen we verschillende kerkklokken, terwijl we uitkijken op de muren van de oude stad. Deze drie geloven komen bij elkaar in Jeruzalem met alle problemen en spanning van dien. 

Vandaag (woensdag 4 juni) zijn we vroeg naar de klaagmuur, beter gezegd Kotel, gegaan om te zien hoe de joden het wekenfeest vieren oftewel sjavoe'ot. Ik ging tussen de feestende Joden staan. Links en rechts werd er gezongen en gebeden. Geheel onverwachts ging er een ander groepje joodse mannen een heel ander lied aanheffen dwars door het eerste gezang heen. Hier en daar was er iemand in slaap gevallen omdat het feest al om vier uur in de nacht was begonnen. Iets verderop werd er luidruchtig gedanst door mannen. Een rabbi las uit de Thora, terwijl er vlakbij de eerste alcohol vloeide.Tegelijkertijd waren er circa honderd luid schreeuwende gierzwaluwen die rondjes over het plein scheerden alsof ze mee wilden doen met de feestvreugde. Een waar spektakel waar ik me toch als een vreemde voyeur voelde tussen staan. Met mijn Arabische pet en rugzak werd er niet op me gelet, het was feest waarin de dankbaarheid voor de eerste oogst werd gevierd.
Volgende keer zal ik vertellen over ons vrijwilligerswerk waar we ook begonnen zijn.

Leo

Vertrek

Vier BaanBrekers vertrekken eind mei voor 2 maanden naar Israël. Op dit blog zullen ze familie en vrienden op de hoogte houden van wat ze meemaken.