De eerste weken met een onverwachte ontmoeting

Het is nu al de vierde week dat we hier in Jeruzalem zijn en Leo en ik hebben onze plek al aardig gevonden bij de instelling waar we werken. Een christelijke stichting op de Westbank die door een Nederlands echtpaar is opgericht in de jaren 80 van de vorige eeuw. 

Onze werkzaamheden bestaan uit het helpen bij de dagopvang. Hier komen zowel kinderen (bewoners) van de instelling als kinderen uit de omgeving. Omdat we de eerste week in alle groepen mochten "stage lopen" blijkt dat de kinderen ons al snel herkennen en de Arabische begeleiding ons opneemt in het team. Van maandag tot en met donderdag gaan Leo en ik dus elke morgen om 8:00 uur met de Arabische bus.
Wel apart en even wennen wanneer we 's morgens beginnen met opening, gebed en briefing in het Arabisch. Gelukkig kunnen de begeleiders allemaal goed Engels spreken en sommigen zelfs ook Nederlands!! Onze woordenschat in het Arabisch beperkt zich tot de basiswoordjes maar dit is ook een te ingewikkelde taal om binnen 3 weken te leren. 

Leo heeft zijn plek gevonden in een wat oudere groep en ik mag 2 begeleidsters helpen in de jongste groep. Dagelijks circa 7 kinderen die lichamelijk en verstandelijk gehandicapt zijn. Bewonderenswaardig en dankbaar om te zien hoe de kinderen met liefde gestimuleerd worden om op hun niveau te communiceren, zintuigen te stimuleren en elementaire basisvaardigheden aan te leren. De ballonnen en de dropjes zijn echt een succes!! (bedankt collega's uit Lelystad ;-)
Naast het spelenderwijs stimuleren help ik met het eten geven, in en uit de rolstoelen helpen van de kinderen bij het verschonen en wandelen met de kinderen.
Voor de oudere kinderen zijn er ook lichte werkzaamheden zoals eigen papier produceren van afvalpapier om daarvan kaarten maken die worden verkocht.




Ook worden er briketten gemaakt en verkocht van olijfpitten. Dit wordt hier gebruikt als brandstof voor de verwarming in de winterperiode. Dan zijn er ook nog leuke producten van olijfhout. Deze worden ergens anders gemaakt in een werkplaats, maar worden hier met olie behandeld. In de 2e week hebben Leo en ik met Leonard (ook een vrijwilliger uit Nederland) een bezoekje gebracht bij de werkplaats waar de olijfhouten producten worden gemaakt. Na een korte rit (wij waren de oriëntatie inmiddels kwijt) bleek dat de werkplaats gesloten was. Enfin we rijden daar een smal straatje in en komen een Arabische man tegemoet in een pick-up truck. Hij vraagt of hij ons kan helpen. Nou ja we moeten terug naar Jeruzalem. Normaal gaan we met de bus.
Geen probleem zegt de man ik ga ook naar Jeruzalem en jullie kunnen wel met me meerijden. Nou lijkt me dat niet zo handig om in de eerste de beste auto mee te liften. Toch zitten we nog geen minuut later in de auto met deze Arabische man en hebben een onverwachte ontmoeting met hem. Hij is de nieuwe buurman te van de olijfhoutwerkplaats en blijkt beeldhouwer te zijn en reist de halve wereld rond. Naast de beeldhouwwerken maakt hij ook pilaren met kapitelen voor de bouw. (Dus dat wordt een interessant gesprek ;-)
Nadat we het checkpoint zonder problemen zijn gepasseerd, zien we Jeruzalem al snel in zicht komen. De man geeft ons zijn kaartje en we hebben alweer een uitnodiging om ergens een bakkie koffie te komen drinken. (Arabische wel te verstaan.) In Jeruzalem aangekomen zet hij ons af op de kruising waar onze wijk begint. 
Al met al weer een enerverende dag en een onverwachte ontmoeting gehad!

Erik

Een lichtshow bij de Klaagmuur?

Zondag 13 juni 's ochtends naar de kerk en 's middags rustig aan. 's Avonds zouden Thea en ik uit eten gaan in de oude stad bij de Armeniër. Maar wat was er gaande? Waarom rende iedereen? Orthodoxe Joden kwamen overal vandaan en haalden ons in. Zou het een spetterende opening zijn van het lichtfestival? Of een knallende vuurwerkshow? Maar wat deden die grote aantallen militairen dan in de stad?

We besloten de stroom maar te volgen. Tot onze verbazing kwamen we met de stroom meelopend uit bij de Kotel (klaagmuur). Het plein stroomde langzamerhand vol, propvol, tot vermoedelijk 50.000 mensen, zo hoorden we een dag later. De opperrabijn zong luidkeels Hebreeuwse teksten en gebeden. Tot onze verbijstering ging zijn gebed over in gehuil met luide uithalen. Het was aangrijpend, we stonden als aan de grond genageld. Toen zijn geweeklaag door 50.000 mensen werd beantwoord met Adonai, Adonai (Heer), kregen Thea en ik kippenvel van onze voeten tot aan onze kruin. De trompetten die het gebed afwisselden maakten de verbijstering compleet. We hadden geen benul waar het om ging, maar onder de indruk waren we wel. 





Na de plechtigheid was het donker en gingen we op zoek naar de Armeniër die ondertussen gesloten was. Dan maar een pizza op straat eten. Het was druk in de stad vanwege de bezoekers aan de gebedsdienst bij de Kotel, maar ook vanwege het prachtige lichtfestival dat er in Jeruzalem plaatsvindt. Overal lichtshows die je in de oude stad kan volgen met vier gekleurde routes door het oude centrum. 





Om 22.00 uur bruiste de stad nog volop. Na de wonderlijke ervaring bij de klaagmuur werden we blij van alle vrolijke lichtshows.
Thuisgekomen hoorden we van Freek dat er drie Joodse schooljongens zijn ontvoerd en dat de gebedsdienst voor deze jongens was bedoeld. Twee avonden achter elkaar met in totaal honderdduizend mensen bidden voor een oplossing. Indrukwekkend hoe een heel volk achter deze jongens gaat staan. En wij mochten er onderdeel van zijn, wat een voorrecht.
Na deze avond met uitersten aan emoties, bidden we voor de vrede van Jeruzalem, voor de Palestijnen en voor de brandhaarden in het Midden-Oosten.

Leo

Zwemmen in de woestijn

Zaterdag 13 juni zijn we naar de woestijn gereden en Masada bezocht. Om duidelijk te maken wat Masada is ontkom ik niet aan het geven van een lesje geschiedenis. Maar het wordt een boeiende les, dus zap niet te snel weg!
Masada is een van de bouwwerken van Herodes de Grote die heerste als een koning over Israël van 37 tot 4 voor Christus. Hij was niet alleen vorst over Israël maar eveneens een geniaal architect. Hij voltooide onder andere de bouw van de tweede tempel. Deze tempel is verwoest in 70 na Christus door de Romeinen. De huidige klaagmuur is het laatste restant van het door hem vergrote tempelplein, waar de tempel op stond.
Maar terug naar Masada. Masada is een indrukwekkende vesting gebouwd op een bergplateau in de woestijn bij de Dode Zee. Herodes de Grote heeft uiterst zorgvuldig naar een juiste locatie gezocht en vond uiteindelijk dit losstaande bergplateau.

Hier bouwde hij zijn vesting met paleis. Door haar ligging was deze vesting zo goed als onmogelijk te veroveren door vijanden. Om verzekerd te zijn van water bouwde hij een ingenieuze watervoorziening.
Maar heersers overlijden of worden afgezet en kastelen worden uiteindelijk allemaal veroverd. Zo ook bij Masada. In het jaar 70 na Christus werd Jeruzalem door de Romeinen met de grond gelijk gemaakt. Een laatste groepje opstandelingen (Zeloten) vluchtte naar de woestijn en veroverde bij verrassing Masada. Om ook deze laatste groep van negenhonderd opstandelingen te verslaan werd Masada belegerd door vele duizenden Romeinse soldaten die er drie jaar over deden om de vesting te heroveren. Toen ze Masada eindelijk hadden veroverd bleken de Zeloten zich massaal van het leven te hebben beroofd. Ze wilden niet door de Romeinen afgeslacht worden, waarbij hun vrouwen verkracht zouden worden en hun kinderen als slaven verkocht. Slechts twee vrouwen en vijf kinderen waren aan deze zelfgekozen massamoord ontkomen en konden het navertellen aan de geschiedschrijver Flavius Josephus. De indringende vraag is wat jij zelf in zo'n situatie zou doen!!

De opgravingen zijn te bezichtigen en een wandeling over het plateau met alle opgravingen is een bijzondere ervaring. Je valt van de ene verbazing in de andere. Hoe is het mogelijk dat in die tijd er zoveel vernuft was om dit te realiseren.

Daarna naar de prachtige oase Ein Gedi, waar we gezwommen hebben in koel helder stromend water. Zwemmen in de woestijn bij meer dan 30 graden is een waarlijk verkwikkende ervaring.

Op de terugweg heerlijk bij de Arabier gegeten. Tot slot een afslag van de hoofdweg genomen om opnieuw in de woestijn te belanden. De zon zakte tussen de zand- en steenheuvels waarbij de schaduwen steeds langer werden.

Een topdag.

Leo

Falderalderare

Inmiddels 2,5 week in Jeruzalem. Het is een achtbaan van ervaringen en belevenissen! Het huis waar we in verblijven ligt prachtig in een vallei, wat betekent iedere dag flink klimmen en dalen. Krijg er in ieder geval flinke kuiten van ;) Freek,onze coördinator (zijn wij heel blij mee) vertelt ons ontzettend veel,en laat ons kennis maken met Israël,de cultuur en de geschiedenis van de joden. Hij neemt ons mee naar de meest indrukwekkende plekken! Erik & Jannie en Leo & ik (Thea) kunnen het heel goed met elkaar vinden, fijne gesprekken en op zijn tijd een grap en een grol!
Het werken hier was ontzettend wennen, de arbo in Nederland had het gebouw en de faciliteiten direct afgekeurd. Eerlijk gezegd was ik confuus de eerste dagen. Blind, zwaar gehandicapt en laag niveau... en vooral de taal een grote barrière. Ik hoopte dat de begeleiding wat Engels kon spreken, helaas is er maar een enkeling met twee-drie woorden... Thea come- you help- he/she toilet. Ze roepen vaak Balagan ! = puinhoop in het Hebreeuws. Afijn, nu na twee weken zijn wij aardig aan elkaar gewend, ik leer Ivriet (Hebreeuws) en heb mijn woordenlijst op zak. De begeleiding durft zich nu ook meer te gaan uiten in het Engels. Het is mooi te zien dat er iets groeit van vertrouwen tussen vaste begeleiding en ons als vrijwilligers... en dan nog 2 blonde Hollandse vrouwen ook!! Ik heb ook ervaren dat dit "armoedig" onderkomen veel geeft aan onze cliënten. Er is liefde, aandacht, en vaste activiteiten waar ze van genieten. Ze beginnen de dag met het citeren en zingen van de thora (bijbel van de joden). Daarna gaan ze in groepen uiteen en doen verschillende activiteiten, simpel inpak werk, stekjes van planten poten, kleien, beweging, muziek etc. Ik leer ze een Nederlands liedje, alle eendjes zwemmen in het water, vooral falderalderare... dan liggen ze helemaal plat van het lachen. De cliënten en begeleiding leven naar de sjabbat toe, nou Jannie en ik ook, want na vier dagen werken is het heerlijk om andere dingen te doen. In het weekend gaan wij met excursie naar Masada, met een gehuurde auto de woestijn van Judea in.

Thea

Verliefd op haar

Jeruzalem is een stad die je ráákt, die je niet onberoerd laat. Ze kan je bij de strot grijpen en tot waanzin drijven. 
Tot waanzin drijven?? Leo, ben je niet een beetje aan het overdrijven? Blijf alsjeblieft met je beide benen op de grond staan! Oké dat beloof ik, maar laat me proberen het aan je uit te leggen. 

In de kerk zingen we al vele eeuwen. Jeruzalem dat ik bemin, wij treden uwe poorten in, naar Psalm 122. Beminnen lijkt me voorbehouden voor twee mensen die elkaar liefhebben. Je kunt verliefd worden op een bloedmooie vrouw. Maar kennelijk is het ook mogelijk om Jeruzalem te beminnen. 
En je kunt er verdriet om hebben, om de verscheurdheid, om het vaak onschuldige bloed dat hier heeft gevloeid. Misschien kennen jullie het liedje van Boney M. By the rivers of Babylon, we wept when we remember Zion. Er werd geweend over de verwoeste stad (Psalm 137). Je kunt dus van deze stad houden en er verdriet om hebben. Dat heeft in de loop van de geschiedenis geleid tot vele wisselingen van de macht in Jeruzalem. 

Nog steeds is het een omstreden stad zoals je nergens anders op de wereld zal vinden. Velen claimen de stad. Allereerst het volk Israel op grond van bijbelse beloften. Ten tweede de Palestijnen die uit Jeruzalem zijn verdreven en Jeruzalem terug willen krijgen. Ten derde de Moslims die zeggen dat Mohammed in een nachtelijke reis Jeruzalem heeft bezocht en later vanuit Jeruzalem ten hemel is gevaren. Ten vierde een grote stoet aan kerken die er in de loop van de geschiedenis grond heeft  gekocht en er kerken heeft gebouwd. Allen laten zich zien en horen, daarmee de geestelijke strijd steeds weer illustrerend. 
De veelheid aan indrukken die je opdoet is enorm. De geestelijke, religieuze en politieke strijd die in het groot woedt, kan ook in het innerlijke van een individueel mens woeden. Het kan je verwarren, zoals ik zelf deze dagen heb ervaren. 

Je loopt waar Jezus heeft gelopen, je bezoekt de plekken waar de Bijbel over spreekt en je ziet tegelijkertijd de rotskoepel en de Al Aksa Moskee. Je hoort de kerkklokken beieren, je ziet de pauselijke vlag wapperen. Je hoort de Imman oproepen tot gebed, terwijl de rabbi je wil zegenen, zij het tegen een geringe vergoeding. Mocht je dit niet weten te filteren en te ordenen dan heb je een probleem. 
Het gebeurt dat hier mensen overspoeld worden door een religieuze ervaring. Of dat een bepaald idee zich ontwikkelt tot een waanidee of een obsessie. Anderen worden psychotisch. De officiële diagnose is Jeruzalem syndroom. Dus beste lezer, je kunt verliefd worden op deze stad, gek van liefde. 
Lijd ik daar aan? Nee, maar onder de indruk ben ik wel. En ik wil de stad beter leren kennen, me laten raken door deze bloedmooie stad. 

Leo

Een impressie van de eerste werkdag

Daar gaan we dan, het is nog lekker koel buiten… en Thea ik vertrekken rond 7:15 uur naar onze ‘werkplek’, een dagcentrum voor blinden.  We zijn er al een keer geweest voor de kennismaking. De reis duurde toen een uurtje. We moeten om 8:30 uur beginnen en dus willen we als echte Hollanders niet te laat komen. We lopen de heuvel op richting de bushalte.

Als we daar aankomen zien we bus nr. 74 net vertrekken. De volgende bus is nr. 78. Deze bus gaat ook richting het centrale busstation, dus die kunnen we ook nemen. Het is nog rustig in de stad en de bus hoeft niet vaak te stoppen. Na een half uur kunnen we al uitstappen. En na een korte wandeling zijn we ruim een half uur te vroeg op de plek van bestemming. Er is nog niemand te bekennen. Er loopt wel een Joodse man, maar die geeft geen blijk van herkenning. We besluiten op de schommelbank in de tuin te gaan zitten en wachten daar totdat we iemand aan zien komen. Moeder poes met een viertal kleintjes loopt om ons heen. Er lopen kinderen langs onderweg naar school en een groep Joodse mannen met zwarte jassen en hoeden. Een mevrouw vraagt of we haar kunnen helpen. Ze komt een bestelling snoep ophalen. Een van de werkzaamheden van de cliënten is het inpakken van zakjes snoep en dat wordt dan weer verkocht.

Eindelijk arriveert de eerste bus met cliënten en begeleiders. We worden hartelijk welkom geheten door een van de begeleidsters. Ze vraagt of we willen meelopen met de cliënten en hen naar binnen willen brengen en ze biedt ons koffie aan. Een hartelijke ontvangst. Daarna gaan we mee naar boven. De groepen beginnen gezamenlijk met een tijd van gebed. Een van de mannen kan de gebeden zo opzeggen. Anderen zeggen een paar woorden en  dat wordt door de begeleiders afgesloten met ‘amen’. Uiteindelijk vertrekken we naar de verschillende groepen. Ik kom in een groep van 6 mannen met 2 begeleiders. Een van hen is nog naar de tandarts en komt later, met een ander gaan ze nog even langs de eerst hulp, want hij is gevallen.

Degenen die dat kunnen beginnen met het werken met klei. Onder begeleiding maken ze kleine schaaltjes. Deze worden gebakken en geglazuurd en zijn bestemd voor de verkoop.
Een van de begeleiders vraagt of ik boterhammen wil smeren. Dit krijgen ze tussendoor te eten met wat komkommer en tomaat. Gelukkig kan ik nu wat doen. De rest van de dag probeer ik te kijken, vragen te stellen (gelukkig spreekt een van de begeleiders goed Engels) en namen te onthouden. Ook mag ik helpen om de ingepakte snoepzakjes dicht te maken, de gedroogde kleibakjes in de kast te zetten en de scherpe randjes bij te werken met een schuursponsje.

Twee van de mannen zijn inmiddels bezig met het vullen van de zakjes snoep. Het is mooi om te zien hoe ze het beiden op hun eigen manier doen.
Het eten arriveert normaal gesproken om 12:30 uur, maar vandaag is het een uur te laat. Aan een van de bewoners mag ik eten geven. Tijdens het eten praat ik maar wat in het Nederlands tegen hem, zo hoort hij toch een beetje mijn stem en kan hij er aan wennen. Het is toch een behoorlijke barrière dat ik de taal niet spreek.
Rond 14:30 uur komen de eerste busjes al weer om iedereen op te halen. Ik loop met een van de mannen naar buiten en wacht daar samen met anderen tot het laatste busje arriveert. Iedereen wordt geholpen met instappen en de bus vertrekt … tot donderdag! Het is wekenfeest en we zijn meteen al twee vrije dagen.

Ik zoek Thea op. We lopen richting de bus en we wisselen de eerste indrukken uit. Wat een andere wereld… zeker voor mij is het werken met blinden die ook een lichamelijke en verstandelijke beperking hebben helemaal nieuw. Normaal gesproken zit ik op kantoor achter mijn ‘veilige’ bureau ;-). Ik ben benieuwd hoe het is om dit werk twee maanden te doen.

Jannie

Een klaagmuur waar gefeest wordt

De eerste week Jeruzalem was als een achtbaan. Teveel om op te noemen, maar laat ik je toch even meenemen en een paar belevenissen vertellen zodat je een indruk krijgt van onze avonturen.

De ontmoeting met onze huisgenoten Erik, Jannie en Freek verliep goed. Het zijn vriendelijke mensen. Freek is een wandelende encyclopedie waar het om Jeruzalem en Israël gaat. Door al mijn vragen en de daarop volgende antwoorden duizelde het af en toe aan informatie. Wist je bijvoorbeeld dat Jeruzalem zestien keer geheel of gedeeltelijk verwoest is? Steeds weer werd er op de puinhopen een nieuwe stad gebouwd. Hierdoor is de stad steeds verhoogd zelfs tot zeven meter sinds de tijd waarin Jezus leefde. Dus als ze hier gaan graven komen ze altijd archeologische vondsten tegen, die steeds wat prijsgeven over het verleden.
's Ochtends worden we gewekt door de imam met het Allah al akbar. Overdag worden we door dezelfde stem getrakteerd op een stevige preek of opgeroepen tot gebed. Tegelijkertijd horen we verschillende kerkklokken, terwijl we uitkijken op de muren van de oude stad. Deze drie geloven komen bij elkaar in Jeruzalem met alle problemen en spanning van dien. 

Vandaag (woensdag 4 juni) zijn we vroeg naar de klaagmuur, beter gezegd Kotel, gegaan om te zien hoe de joden het wekenfeest vieren oftewel sjavoe'ot. Ik ging tussen de feestende Joden staan. Links en rechts werd er gezongen en gebeden. Geheel onverwachts ging er een ander groepje joodse mannen een heel ander lied aanheffen dwars door het eerste gezang heen. Hier en daar was er iemand in slaap gevallen omdat het feest al om vier uur in de nacht was begonnen. Iets verderop werd er luidruchtig gedanst door mannen. Een rabbi las uit de Thora, terwijl er vlakbij de eerste alcohol vloeide.Tegelijkertijd waren er circa honderd luid schreeuwende gierzwaluwen die rondjes over het plein scheerden alsof ze mee wilden doen met de feestvreugde. Een waar spektakel waar ik me toch als een vreemde voyeur voelde tussen staan. Met mijn Arabische pet en rugzak werd er niet op me gelet, het was feest waarin de dankbaarheid voor de eerste oogst werd gevierd.
Volgende keer zal ik vertellen over ons vrijwilligerswerk waar we ook begonnen zijn.

Leo